*RTH* Cesária Évora - Sodade

**sokratikos** 29.06.22 12:57

[26-06-2022]

Cesária Évora (Mindelo, 27 augustus 1941 – São Vicente, 17 december 2011) was een folkzangeres uit Kaapverdië. Ze stond bekend als de 'diva op blote voeten', omdat ze de gewoonte had om blootsvoets het podium te betreden.

Évora begon haar carrière als zangeres in Mindelo op het eiland São Vicente meer dan vijfenveertig jaar geleden. Toen ze net twintig was, zong ze al over de romantische teleurstellingen en de afgelegen ligging van de Kaapverdische Eilanden, op cd uitgebracht onder de naam Radio Mindelo. Évora zong coladeras (catchy songs, geschikt voor de dansvloer) of mornas (Kaapverdische blues).

In 2004 won ze een Grammy Award voor het 'Best Contemporary World Music Album'.

Haar muziek wordt door veel mensen[bron?] gezien als wereldmuziek. Ze zong meestal in het Kaapverdisch Creools, soms ook in Portugees en Frans. 'Sodade' (Saudade) is een term die regelmatig op de melancholieke liedjes terugkomt. Haar werk werd geremixt door verschillende grote namen in het dj-landschap, onder wie Carl Craig, Osunlade en Kerri Chandler, en ze werkte samen met grote namen als Eleftheria Arvanitaki, Marisa Monte, Bonnie Raitt, Compay Segundo, Kassav' en Caetano Veloso.

In 2009 bracht ze een volledig nieuwe cd uit (Nha sentimento), een album dat de zwaarte en de lichtheid van haar stem combineerde, met aanzienlijk meer latin- en samba-invloeden dan gewoonlijk.

Miss Perfumado, Cesaria en Cabo Verde zijn bekende werken van haar. Haar bekendste nummers zijn "Sangue De Beirona", "Tchintchirote" en "Sodade".

Sinds 2005 ging het niet goed met haar gezondheid, en onderging ze een aantal operaties. Dit dwong haar er eind september 2011 toe haar carrière te beëindigen.[1] Op 17 december 2011 overleed Évora op 70-jarige leeftijd aan de gevolgen van hartfalen.

Als eerbewijs aan Cesária Évora is de Luchthaven São Pedro op 8 maart 2012 omgedoopt tot Cesária Évora International Airport.

De Belgische singer-songwriter Stromae wijdde op zijn album Racine carrée het nummer Ave Cesaria aan Cesaria Evora.

Sodade is een Kaapverdisch langzaam coladeira-lied geschreven in de jaren 1950 door Armando Zeferino Soares. De populairste uitvoering is die van Cesária Évora op haar album Miss Perfumado (1992). De naam is de Kaapverdische Creoolse variant van de Portugese term saudade.

Het auteurschap van het lied werd aangevochten, met name door het duo Amândio Cabral en Luís Morais, totdat een rechtbank in december 2006 oordeelde dat Soares de auteur was.

Sodade beschrijft de nostalgie die Kaapverdische emigranten al eeuwenlang ervaren. Het lied herhaalt de vraag "Ken mostro-b es kaminhu longe?" ("Wie heeft je het verre pad getoond?"). Kaapverdianen migreren sinds 1800 vrijwillig van Kaapverdië naar alle continenten. De vroegst opgetekende migratie van Kaapverdianen was naar New England, omdat ze waren gerekruteerd als walvisjagers vanwege hun uitzonderlijke kwaliteiten als zeevaarders. Dit zette een verdere emigratie van Kaapverdianen in gang naar New England en bereidde tevens de weg voor toekomstige emigratiegolven.

Het lied Sodade verwijst naar de migratie van een klein deel van de bevolking als contractarbeiders naar São Tomé, die plaatsvond tijdens het autoritaire bewind in Portugal en zijn voormalige koloniën door Antonio de Oliveira Salazar.

Sodade is overigens slechts een van de vele liedjes die is geschreven over de Kaapverdische migratie. Het vertrek van vrienden en familie, bekend als despididas in het Portugees en Creools, werd vaak vergezeld door een muziekstijl die bekend staat als morna. Met een serenata of een serenade wordt afscheid genomen van geliefden en een nummer zoals Sodade past in deze traditie. De grote invloed die emigratie heeft op Kaapverdië vindt zijn weerslag in de cultuur en de muziek en zorgt voor melancholie en nostalgie in de liedteksten.

Beter geluid maar geen bewegend beeld