Bob Dylan wint Nobelprijs Literatuur

Dylan nu op Orinoco!

In mijn show besteed ik regelmatig aandacht aan The Master, maar 23 oktober heb ik een speciale Bob uitzending in het verschiet MrJohn

Lucky Fonz maakte dat op een leuke manier duidelijk bij Jeroen

Dylan als Nobelprijswinnaar en de afgunst van enkele literatoren. Ik schreef er een stukje over:

Zoals Elvis ons lichaam bevrijdde, bevrijdde Dylan onze geest. Mooiere woorden dan die van Bruce Springsteen over de recentste Nobelprijswinnaar voor de Literatuur ben ik de afgelopen jaren niet tegengekomen. Een hoop lelijkere wel. Gisteren nog, van allerlei mensen die zich ineens tot op het bot geletterd noemen maar desalniettemin slechts 140 tekens nodig hebben om hun omfloerse mening te ventileren . De meest onverdiende Nobelprijswinnaar ooit. Met Dylan als laureaat kan Robert de Niro ook in de Rock ’n Roll Hall of Fame. Dat soort praat.

Als je Dylan iets kunt nageven, is het dat hij, na jaren van obscuurdere, slechts binnen kleine literaire kringen bekende winnaars, de discussie over deze eretitel weer volledig in het middelpunt van de belangstelling heeft gezet. Of je een lyricist wel als een literator kunt beschouwen? Wie de teksten van Dylan bekijkt en ze proeft, kan niet anders concluderen dan dat ze niet minder dan poezie zijn.

Natuurlijk, er waren voorgangers van Dylan. Peter Seeger, Woody Guthrie, ze bezongen hun land, maar bouwden veelal voort op traditionals. Maar Dylan was een van de eerste singer-songwriters die zelf zijn teksten schreef en daarmee de sores van een revolutionaire generatie wist te vatten. Een bohemien die de trendbreuk die zich aftekende in de Amerikaanse samenleving beschreef en ze vervolgens op muziek zette om bij te dragen aan vergroting van die trendbreuk.

Dylan was, hoewel hij dat zelf ontkende, toch echt een leidsman van een groep ontheemde jongeren, niet langer gebonden door de ketenen der kleinburgerlijkheid. Niet langer vastgehouden in ouderlijke tentakels die de jeugd op het pad der geluk hield. Liever ongelukkig maar meeslepend geleefd dan jaren van keurslijfambtenarij.

Het is die kentering die Dylan bezong en bespeelde. De dandy, de quasinonchalante dichter die woorden wist te vinden voor wat velen voelden. En ja, hij zette ze op muziek. Maar de klank van het woord werd er niet minder krachtig van. Dylan, de murmelende, prevelende zanger die eigenlijk niet zingen kon en voordracht tot optreden verhief. Het is niet eens de briljante instrumentatie die een Dylan-song zo prachtig maakt: het is de letter van het woord. Het zijn de niet altijd metrisch kloppende zinnen, de beeldspraak.

En het zijn de teksten die op meerdere vlakken de sociale onrust wisten te vatten, het ongenoegen. Hij legde niet alleen een generatiekloof bloot, hij zette zich ook op andere manieren af tegen de elite. Hij protesteerde luidkeels tegen maatschappelijk onrecht. Ook hiermee gaf hij de songwriterscultuur een nieuwe directie en was Dylan vernieuwend. Hij wist protest met poëzie te combineren, wat beide componenten sterker maakte.

Voor velen is Dylan een talisman, een gids richting adolescentie. Iemand die je de weg wijst in de jaren des onderscheids. Nog steeds. Zoals Steinbeck met zijn Into the Wild de reiziger inspireerde. Of Sartre de agnost. Zijn zij terechter winnaar dan Dylan omdat ze boeken schreven in plaats van teksten. Dat ze hun verhaal wisten te rekken tot honderden pagina’s?

Misschien is Dylan een nog wel beter schrijver, daar hij binnen de kracht van het woord in enkele strofen een verhaal wist te vertellen en de stem van een generatie werd. Eerst sturend, later inspirerend voor generaties daarna. Maar ja, de snobistische literaire wereld dweept liever met namen van onbekender auteurs die toch echt de prijs had moeten winnen, dan dat ze erkent dat een popsong poezie kan zijn.

Het lijken wel de ouders die de beat-generatie maar niets vonden en alles bij het oude wilden houden. Die popmuziek een vies woord noemden en zich liever tot klassieken wendden. Gecultiveerde componisten die men nou eenmaal goed diende te vinden. Het bewijst maar weer eens dat datgene waar Dylan zich tegen afzette, nog altijd aanwezig is en dat de ziel waarmee de zanger schopte tegen het establishment die heersende elite een nieuwe opdonder heeft gegeven. Dat alleen al maakt deze keuze voor Dylan meer dan terecht.

People tell me it's a sin
To know and feel too much within
I still believe she was my twin but I lost the ring
She was born in spring but I was born too late
Blame it on a simple twist of fate.

Ik vind het hartstikke mooi dat Dylan de prijs heeft gewonnen, Vooral als ik die zielige reacties van die verheven schrijvertjes lees. Zijn teksten zijn mooi, maar ik heb er niet zoveel mee. Ik begrijp de zeggingskracht van "Blowing in the wind" en "The times they are changing" wel, maar het is voor mij te vermoeiend een man met alleen een mondharmoinica en gitaar te horen. De Dylan waar ik van hou is toen hij onder invloed van the Beatles de elektriche gitaar pakte en het werledrecord lijzig zingen verbeterde. Waanzinnige nummers, waarvan Like a rolling Stone toch echt zn mooiste is.

Mooi geschreven, Jorg! Ik heb weinig tot niets met de popmuzikant Dylan, maar een Nobel-literatuurprijs kan zéker worden uitgereikt aan een poeet. En dat die poeet toevallig een popmuzikant werd? Wat maakt dat uit?

Bob Dylan haalt verwijzing naar Nobelprijs van website

Gepubliceerd: 21 oktober 2016 11:02

Laatste update: 21 oktober 2016 13:39

Bob Dylan heeft de verwijzing naar het winnen van een Nobelprijs van zijn website verwijderd. Eerder was al onduidelijk of hij de prijs zelf in ontvangst zou gaan nemen in Stockholm.
Verschillende nieuwssites schrijven over een eerdere vermelding van de prijs, die hij op 13 oktober won, op de website van de zanger. "Winnaar van de Nobelprijs voor de Literatuur" stond eerder nog op een pagina waar nieuwsupdates verschijnen.

Het is onduidelijk waarom de referentie nu verwijderd is. De zin was de enige manier waarop Dylan had gereageerd op de winst. Een woordvoerder van de Nobel-comité liet eerder al weten dat er geprobeerd is contact op te nemen met de zanger, maar dat nog niet gelukt was.

Op 10 december reikt de Zweedse koning Carl Gustaf de prijs, ruim 840.000 euro, uit aan de Nobelprijswinnaars in Stockholm. "Als hij niet wil komen, komt hij niet. Het wordt sowieso een feest en de eer gaat naar hem."

Dylan staat erom bekend niet graag over zijn eigen verdiensten te praten. "Het liefst houd ik me op de achtergrond om als folkzanger liedjes te schrijven over historische onderwerpen", zei hij ooit in een interview. Ook tijdens een optreden vorige week zei Dylan niets over zijn gewonnen Nobelprijs.

...

Hij is erg principieel kennelijk. Maar onbeschoft is hij zeker niet. Hij heeft namelijk nooit om die prijs gevraagd. Ik hoop dat er hier niet een hele mediahausse over komt. Het wordt pas interessant als hij net als Rijk de Gooijer destijds het Gouden Kalf die Nobelprijs uit een rijdende taxi gooit.

...